تاریخچه انبارداری در جهان

انبار و انبارداری تاریخچه ای بسیار طولانی دارد. انسان از دیرباز به مکانی نیاز داشته که مازاد شکار روزانه خود را در آن پنهان کند تا از دسترس دیگر قبایل، حیوانات و شرایط جوی در امان بماند. به همین خاطر شاید بتوان گفت غارها اولین انبارهای بشری به حساب می آیند.

اما با گذشت زمان و گسترش دانش بشری، انسان توانایی تولید خوراک مازاد از نیاز هفتگی و حتی ماه و سال خود را پیدا کرد. و به تبع آن لزوم در اختیار داشتن انبارهای مناسب و دانش انبارداری روز به روز بیشتر احساس شد.

در این مقاله قصد داریم سیر تحولات انبار و انبارداری در جهان را به طور مختصر و مفید بررسی کنیم.

انبار به چه فضایی اطلاق می شود؟

در یک تعریف کلی می توان گفت انبار، به فضا یا مکانی گفته می شود که در آن بر اساس برنامه ریزی و اصول کارآمد و موثر، از یک یا چندین نوع کالا محافظت و نگهداری می شود.
در بسیاری از تعاریفی که از انبار ارائه می شود، اشاره ای به برنامه ریزی و اصول نگهداری از کالا نشده است. اما باید توجه داشت به صرف نگهداری از کالاها در یک مکان خاص، نمی توان آنجا را انبار به حساب آورد. چرا که دپو کردن محصولات در یک مکان، بدون درنظر گرفتن اصول انبارداری و برنامه ریزی کارآمد، صرفا موجب کاهش بهره وری و حتی آسیب زدن به کالاها می شود.
در یک تعریف دیگر، انبار به فضایی سرپوشیده ، سرباز یا حتی زیرزمین گفته می شود که محل نگهداری از انواع مواد اولیه ی ساخت کالاهای مختلف، محصولات نیمه ساخته و کالاهای آماده ی فروش است. ممکن است انبار داخل یک کارخانه قرار گرفته باشد یا خارج از آن در محیطی جداگانه.
مفهوم انبار، شیوه های انبارداری و حتی ساختمان انبار از گذشته تاکنون، دستخوش تحولات بسیاری بوده است. بطور مثال، در گذشته، انبارها به شکل ساختمانی بسیار بلند با پنجره هایی کوچک در اطراف ساخته می شده. این پنجره ها که بجای شیشه، با کرکره پوشانده میشد، حکم تهویه هوای انبار را داشت.

اولین انبار تاریخ متعلق به کدام کشور است؟

همانطور که پیش تر اشاره کردیم، وجود انبارها، قدمتی به اندازه ی طول حیات انسان دارد و بطور حتم اولین انبارهای بشر، غارهایی بوده که مازاد غذای او را در خود جای می داده است. با اینحال می توان گفت، ساختن بنایی به نام انبار، از زمانی به ذهن بشر خطور کرد، که دچار بحران هایی همچون قحطی و جنگ شد. علاوه بر این، زمانی که اروپاییان، مشغول کاوش در جهان شدند، مسیرهای مختلف تجارت کشف و گشوده شد. حالا دیگر انسان ها می توانستند کالاهای مختلفی را از تمام نقاط دنیا خریداری کرده و در ساختمانی به نام انبار، ذخیره سازی کنند. از آنجایی که بیشترین مسیرهای تجاری آن دوران، شامل مسیرهای آبی و به وسیله ی کشتی بوده است، اغلب انبارها تا قرن نوزدهم، در کنار بنادر شکل گرفته است.
مطالعات باستان شناسان نشان می دهد، اولین انباری که به شکل ساختمان توسط انسان ساخته شد، متعلق به دوهزار و دویست سال پیش است.
این ساختمان باستانی بزرگ که امروزه به Horrea Galbae شناخته می شود، توسط رومیان ساخته شده و به منظور نگهداری و تامین غلات عمومی، روغن زیتون، شراب، لباس و حتی سنگ مرمر استفاده می شده است.
ساختمان Horrea یک مجموعه ی بزرگ از انبارها بود که در بخش جنوبی روم باستان، در نزدیکی رودخانه قرار داشت. این انبار بسیار وسیع، احتمالا در یک ویلای حومه شهر، که متعلق به یکی از نجیب زادگان رومی بود ساخته شده بود.
حفاری های باستانی نشان می دهد که این ساختمان دارای سه حیاط مستطیلی شکل بزرگ بوده که بصورت موازی درکنار هم قرار گرفته و هریک بوسیله ی ستون ها یا خیمه هایی احاطه شده بودند. Horrea شامل 140 اتاق در طبقه همکف و 21000 مترمربع فضا بوده است. باستان شناسان بر این باورند که از روغن زیتون وارداتی اسپانیا در این مکان نگهداری می کرده اند و با توجه به بقایای آن، می توان تخمین زد، حدود 6 میلیارد لیتر روغن زیتون در آنجا نگهداری می شده است.
برای درک عظمت این ساختمان کافی ست تصور کنید، زمانیکه امپراتور سپتیمیوس سوروس از دنیا رفت، یک میلیون رومی برای هفت سال تمام، از ذخیره ی مواد غذایی این انبار بهرمند بودند.
در حال حاضر از ساختمان Horrea Galbae بقایای اندکی به جا مانده است. دیوارها و آجرکاری هایی که احتمالا مربوط به قرن اول میلادی است، همراه با لوله های سربی بزرگ و کتیبه هایی از سلطنت هادریان در یک قرن پس از آن، تنها بخش های باقی مانده از آن است.