برخی از قوانین اینکوترمز برای انواع حمل و نقل

نمونه هایی از اینکوترمز که برای انواع حمل و نقل استفاده می شوند، عبارتند از :

EXW یا Ex Works : یکی از شرایط تجاری است که در آن، فروشنده موظف است کالا را در مکان معینی مانند کارخانه یا انبار خود، برای تحویل به خریدار، آماده کند. در این حالت، تمامی هزینه ها و مسئولیت های مربوط به حمل کالا از کارخانه به هرنقطه که خریدار می خواهد، بر عهده ی خود خریدار است.

FCA : فروشنده موظف است ،کالا را در یک مکان از پیش تعیین شده، برای انتقال، به یک حامل تحویل دهد. این مقصد میتواند یک فرودگاه، پایانه حمل و نقل، انبار یا مکانی باشد که شرکت حامل در آنجا فعالیت میکند. در این حالت، فروشنده، هزینه های حمل و نقل را در قیمت محصولات خود لحاظ میکند و تا زمانی که حامل کالا را دریافت کند، مسئولیت و ریسک ضرر کالا به عهده ی اوست. اما بعد از اینکه حامل کالا را دریافت کرد، مسئولیت و خطرات مربوط به کالا به خریدار منتقل خواهد شد.

CPT : در این شرط، فروشنده وظیفه دارد کالا را در مکان معینی مانند کارخانه یا انبار خود، برای تحویل به حامل کالا آماده کند. تمام مسئولیت ها و هزینه های کالا تا قبل از تحویل به حامل، به عهده ی فروشنده است و زمانیکه کالا به حامل تحویل شد، هزینه های حمل و نقل و مسئولیت های دیگر کاملا به عهده ی خریدار می باشد.

CIP : این ترم، زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که فروشنده موظف است کالا را در محل مورد توافق به خریدار تحویل دهد و هزینه ی حمل و نقل و بیمه را بپردازد. ریسک آسیب و یا از بین رفتن کالا به محض اینکه کالا به حامل خریدار و یا خود خریدار تحویل داده شود، به خریدار منتقل میشود. براساس اینکوترم CIP از مهمترین قواعد اینکوترمز، فروشنده موظف است کالا را در حین حمل و نقل بیمه کند و ارزش بیمه حداقل 110 درصد از ارزش کالا باشد.

DAP : در این ترم، مسئولیت هزینه ها و ضرر های احتمالی در حین حمل و نقل کالا به یک مکان خاص، به عهده ی فروشنده است. وقتی در یک قرارداد ازین ترم استفاده می شود، بعد از اینکه کالا به مکان مشخص شده رسید، خریدار باید تمام هزینه های واردات، مالیات ها، ترخیص کالا از گمرک کشور مقصد و مالیات های محلی را بپردازد.

DPU : نشان می دهد که فروشنده، کالا را به یک ترمینال تحویل می دهد و تمام خطرات و هزینه های حمل و نقل را تا زمانی که کالا وارد و تخلیه شود به عهده می گیرد. پس از آن خریدار ریسک و هزینه های حمل و نقل کالا از ترمینال تا مقصد نهایی را بر عهده می گیرد.

اینکوترمز چه مواردی را پوشش نمی دهد؟

باوجود اینکه ترم های تدوین شده توسط icc به شدت در معاملات مورد استفاده قرار می گیرد، اما باید درنظر داشت که اینکوترمز، تنها بخشی از قواعد معامله را شامل می شود و شامل بسیاری از موارد خاص نمی شود. به طور مثال :
اینکوترمزها درباره ی مبلغ پرداختی یا شرایط پرداختی بین فروشنده و خریدار، حرفی نمی زنند.
اینکوترمز شامل حقوق مالکیت کالا نمی باشد.
و اینکوترمز درباره شرایط احتمالی نقض قرارداد، شرایطی ندارد.
ضمن اینکه اگر طرفین معامله، قرارداد رسمی فی مابین خود منعقد کرده باشند، اصطلاحات اینکوترمز نمی تواند جایگزین قوانین قرارداد اصلی شود.
اینکوترمز مشخص نمی کند که چه اسنادی باید توسط فروشنده به خریدار ارائه شود تا فرایند ترخیص کالا از گمرک تسهیل شود.

با توجه به محدودیت هایی که اینکوترمز دارد، طرفین قرارداد، ضمن استفاده ازین ترم ها، باید به دیگر شرایط لازم در قرارداد اشاره کنند تا چیزی مبهم و نامشخص باقی نماند.

مزایا و معایب اینکوترمز

یکی از مهمترین و بزرگترین مزایای استفاده از اینکوترمز، استانداردسازی و زبان مشترکی ست که در قواعد پیچیده تجارت بین الملل ایجاد می کند. وجود این قواعد یا اصطلاحات، ابهامات ممکن در بین کشورهای مختلف را از میان برمی دارد. موجب ساده تر شدن تجارت می شود و هنگام مذاکره طرفین قرارداد، به شدت باعث صرفه جویی در زمان و هزینه ها می شود. پیش از اینکه اینکوترمز وجود داشته باشد، شرکت ها می بایست هزینه های زیادی را صرف وکلا می کردند تا برای آنها شرایط اساسی و اولیه قرارداد را پیش نویس کنند. اما با وجود اینکوترمز، دیگر نیازی به این کار نیست.

با وجود مزایای بسیاری که اینکوترمز دارد، لاجرم معایبی نیز با خود به همراه می آورد. بطور مثال، در بسیاری از معاملات ممکن است خریدار یا فروشنده، ترجیح بدهد نوعی از ترم را استفاده کند که منفعت بیشتری برایش دارد. مثلا فروشنده ممکن است CIF را ترجیح بدهد زیرا به محموله ی خود بیشتر از خریدار واقف است درحالیکه خریدار احتمالا FOB را به دلایل مشابه، مناسبتر می داند.
طرفداران اینکوترمز معتقدند، این اصطلاحات به راحتی قابل درکند. استاندارد سازی بین المللی شده اند و اینکه توسط یک نهاد بین المللی به روزرسانی و شفاف سازی می شوند، بسیار با اهمیت است.
و اما مخالفان اینکوترمز می گویند، ترجیحات فروشندگان و خریداران در هنگام استفاده از این ترم ها متفاوت است و آنها را سردرگم می کند. از طرفی، برخی از شرایط، یک طرف را در معرض زیان یا مسئولیت بسیار قرار می دهد.
با اینحال این مشکل، به ماهیت اینکوترمز برنمی گردد بلکه بحث بر سر انتخاب بهترین و مناسب ترین شرایط است.

آیا بعد از سال 2020 می توان از اینکوترمز 2010 استفاده کرد؟

همانطور که استفاده از اینکوترمز الزام آور نیست، انتخاب آن هم به خواست و توافق طرفین معامله برمی گردد. هنوز هم طرفین می توانند از اینکوترم 2010 بجای 2020 استفاده کنند اما باید به صورت کتبی در قرارداد خود ذکر کنند که از اینکوترمز چه سالی استفاده می کنند.